É ben sabido que pra ser poeta non é necesario ter estudios universitarios, pois como ben dicía Angel Carmona na Antología de la poesía social catalana, onde definía a Joan Brossa como autodidacta e xustificaba a súa carencia de estudios dicindo que no mundo no que se aprende a ser poeta non existe a universidade.

Pódese dicir que nesa universidade tampouco todos aprenden a ser poetas. Ás veces, sen dúbida, pode parecer raro que persoas que coma min se dedican á tarefa literaria, especialmente a poesía, escriban artigos coma este. Dóeme que en todas as listas de vendas estean no último lugar os libros de poesía. Dóeme que se diga que non se le poesía. Que hai poucos lectores de poesía e algunhas mentiras máis. Non é certo que non se lea poesía. O que non se pode ler é a poesía que escriben algúns poetas. Quedo atónito cando vexo editados libros onde o poeta nin lle canta á rosa nin a fai florecer, e outros nos que o trobeiro lle canta á chuvia e non fai chover. Nesta terra que chova non é victoria de ningún cantor. Gustaríame facer algún comentario sobre certos malos libros, as veces premiados, pero pra eso tería que poñer algún poeta como exemplo e este pensaría que lle teño algún rancor e sería difícil convencelo de que entre todos lle tocou a el servir de modelo. Nin que dicir ten a outra poesía, a dos que eu chamo nenos namorados faltos de coñecementos.

Non inclúo nestes, libros como Pedinche a luz prestada de Marica Campo. Os sonetos da mesma autora dedicados á muralla romana de Lugo. Os berros ecolóxicos do Himno verde de Bernardino Graña e os versos republicanos e outros versos políticos de Xesús Alonso Montero, presentado recentemente na Galería Sargadelos de Lugo.

Como se poden escribir versos, versos libres, e que se diga que a sextina medieval, os sonetos renacentistas, os romances tradicionais, as elexías, as odas, as silvas, a poesía concreta, visual ou experimental, etc. . está pasada de moda e que se escriban poemas que se mesturan en nebulosos territorios, sen rima, sen imaxes, sen un correlato obxectivo, un detalle significativo, un control da énfase e con frases mal construídas, mal comprimidas, cheas de imaxes vagas e irrecoñecibles, sen unha decisión clara no emprego do asíndeton ou do polisíndeton, sen a maxia da metáfora e con adxectivos que matan porque non dan vida como dicía Vicente Huidobro. Poemas abarrotados de verbos invisibles, nos que a imaxinación visual non se pode poñer a voar xa que non existe forma de ver un sentimento ou un recordo construído en torno a unha circunstancia. Onde as situacións, os acontecementos e a emoción non embarga. Cómo é posible que poidan ser editados algúns libros e os seus autores chamarlles poetas. Agora si, creo que xa sei por que non se vende a poesía. Con esta crítica non pretendo crear sospechas y negar verdades, como di o hendecasílabo de Lope de Vega. Tampouco quero meterme á análise do verso libre que tanto suxire e tanto se abre a moitos desenvolvementos posibles. Só hai que ler La casa encendida de Luis Rosales onde se mostran unha serie de acontecementos como correlato obxectivo da súa propia emoción, ou O estremecedor poema recuerdo de infancia que pertence ó libro Blanco Spirituals de Félix Grande, no que o poeta denuncia uns feitos espantosos coa metáfora do sacrificio de animais como equivalente obxectivo desoutra sanguenta masacre da que nos informa o xornal todos os días co aterrador e brutal parecido coas matanzas humanas que vivimos. Poucos libros de poesía se len en Galiza que estean cicelados en pedra coma o citado. A poesía galega, os versos galegos, que nos últimos tempos imprimen editoriais coma Espiral Maior, transcórrelles o tempo dolorosamente nas andeis nunha escura atmósfera de esquecemento. A poesía clásica galega con Rosalía e os violentísimos dende Curros ata Celso Emilio Ferreiro e outros que se nos achegan máis, e acusada polos novísimos de oprimida, choromicada e sentimentalista. Xa lles gustaría causar un efecto tan emotivo, profundo e duradeiro coma eles.

Outra atrocidade, pra min, son os tiquismiquis do idioma. Aquí ou escribes en galego ou estás morto. A lingua materna se di. Na maior parte dos premios literarios esixen que estean escritos en galego, sen embargo, deberan esixir repetidos. Creo que o mellor premio é aquel que quería Curros, e non era outro que o que di: li os meus versos, se son bos,/anque eu os teño por malosl (¡a proba téndela nestesl en que vos estou falando)/ pois que os sabes de memoria/ iandan en tódolos labios,/ ¿que outro galardón precisan/ se con galardón soñaron?/. Creo recordar que foi Machado o que dixo que uno es de donde nace al amor. A lingua propia non é a da nai, senón a da vida, e o descubrimento da vida, do mundo e de un mesmo, faise no lugar no que un se encontre, xa sexa en Galiza, Asturias, Madrid, Valencia ou Andalucía. Ninguén se pode avergoñar da lingua na que escribe ou da lingua na que edita. Xa se sabe que a confusión lingüística foi unha putada biblica, que pra nós que vivimos no seculo XXI ha de ser inaceptabte. En todas as linguas convive o amor, e por conseguinte, tamén a poesía. O que máis sinto, e deso non teñen a culpa os verdadeiros poetas, é que as árbores xa non son de ouro e non se vexa o esplendor na herba.