Rosalía de Castro

Homenaxeado/a Ano 1963


Naceu en Santiago en 1837 e morreu en Padrón en 1885. Rosalía de Castro, é unha das voces máis importantes da literatura española do s.XIX, e a máis importante da literatura galega; ó dicir de Ramón Piñeiro, é "a primeira imaxe espiritual de Galicia".

Foi "a primeira", a que abriu os camiños para a dignificación dunha lingua por medio da creación literaria. Partindo da lingua recollida do pobo, denunciou as mágoas de Galicia á vez que as súas propias; cantou á terra e ás súas xentes... Foi, en fin, a que recuperou o valor literario da nosa fala.

CANTARES GALLEGOS e FOLLASNOVAS, en galego; e EN LAS ORILLAS DEL SAR, en castelán, fixeron de Rosalía una figura capital do século XIX hispano, e unha figura de tal altura na literatura galega, que ningunha outra que despois xurda conseguirá superala.

O ano 1963 cumpríronse cen anos da dedicatoria por Rosalia de Castro, a Fernán Caballero, do seu libro CANTARES GALLEGOS. E o día da dedicatoria -17 de maio- escolleuse pola Real Academia Galega como "Día das Letras Galegas". O primeiro destes días foi, por suposto, para Rosalía de Castro.

 

UNHA VEZ TIVEN UN CRAVO

Unha vez tiven un cravo

cravado no corazón

i eu non me acordo xa si era aquel cravo

de ouro, de ferro ou de amor.

Sóio sei que me fixo un mul tan fondo,

que tanto me atormentou,

que eu día e noite sin cesar choraba

cal choróu Madalena na Pasión.

Señor, que todo o podedes

-pedinlle unha vez a Dios-,

daime valor para arrincar dun golpe

cravo de tal condición.

E deumo Dios, e arrinqueimo,

Mais…¿Quen pensara?… Despóis

xa non sentín máis tormentos

nin soupen qué era delor;

soupen só que non sei qué me faltaba

en donde o cravo faltóu

e seica…seica tiven soidades

de aquela pena…¡Bon Dios!

Este barro mortal que envolve o esprito,

¡quén o entendera, Señor…!

FOLLAS NOVAS